Bekijk de films van Thiry die we tijdens Film by the Sea vertonen in het programmaoverzicht
Raymond Thiry ontvangt de Career Achievement Award van de 26e editie van Film by the Sea. De 64-jarige acteur, die beroemd werd met zijn vertolkingen van bikkelharde mannen met (soms) een klein hartje, is de afgelopen jaren uitgegroeid tot een vaste waarde in de Nederlandse film- en televisiewereld. Maar ook in het buitenland timmert hij stevig aan de weg. Thiry is tijdens het festival te zien in de film De jacht op Meral Ö, over het zorgtoeslagenschandaal, Oorlogswinter, Quo Vadis, Aida? en Langer licht. De Career Achievement Award wordt op zondag 8 september uitgereikt in CineCity, Vlissingen.
Raymond Thiry was al zo’n twintig jaar actief in het theater (o.a. het legendarische Alex d’Electrique) en op televisie, voordat hij in 2006 zijn eerste prominente filmrol speelde. Voor velen betekende de vertolking van boksschoolhouder Lucien in David Lammers’ Langer Licht de kennismaking met een man, wiens gezicht je nadien niet snel meer zou vergeten. Een gezicht als een pantser, waarachter onkenbare emoties in toom worden gehouden. In een scène uit Langer Licht haalt Lucien onverwacht uit naar zijn zoon. “Jij blijft te lang staan, jongen, zo red je het niet”, voegt hij de tiener toe. Ondertussen gloeit de klap die het leven hém heeft toegediend nog steeds na in zijn binnenste. De getormenteerde Lucien leverde Thiry meteen een Gouden Kalf-nominatie op. Drie jaar later kon hij het beeldje daadwerkelijk in ontvangst nemen voor zijn prominente bijrol in Martin Koolhovens Oorlogswinter (2009), naar het boek van Jan Terlouw. Als burgemeester in oorlogstijd speelde hij een man, die zijn weerzin tegen de Duitse bezetter onder controle moet zien te houden. Hetzelfde gezicht, maar andere emoties. Zelf zei Thiry daarover in een interview: “Ik beheers de techniek om een verhaal te vertellen door zo weinig mogelijk te doen en te zeggen. Als je dat goed doet, projecteert de kijker zijn eigen sores en emoties op mij, zonder dat er in mij nou per se heel veel omgaat.”
In 2015 werd Thiry opnieuw bekroond met een Gouden Kalf voor zijn rol in Bloed, zweet & tranen van Diederick Koopal. Als Luther, de koelbloedige en zwijgzame secondant van ‘godmother’ Carmen (Monic Hendrickx) in de massaal bekeken misdaadserie Penoza (2010-2017), stootte hij door naar een bijna iconische status. Van daar was het nog maar een kleine stap naar een eigen spin-off serie, Doodstil (2020), over Luthers eerste stappen op het pad van de misdaad. In de Netflix-serie Undercover (2019-2022), waarin hij de rechterhand speelt van drugscrimineel Ferry Bouman (Frank Lammers), bouwde hij dat kille, ongenaakbare imago verder uit, tot en met de twee bioscoopfilms rond dezelfde Bouman. In 2020 was hij te zien in Quo Vadis, Aida? (Jasmila Zbanic), genomineerd voor een Oscar in de categorie beste internationale film en geselecteerd voor de officiële competitie van de filmfestivals van Venetië en Toronto. Inmiddels is Thiry’s talent ook in het buitenland niet onopgemerkt gebleven. In de Oostenrijks/Britse serie The Net (2023) is hij te zien als Jean Leco, de nietsontziende voorzitter van een fictieve mondiale voetbalbond. Of dit het begin markeert van een internationale carrière? Aan Nieuwe Revu liet hij twee jaar geleden weten: “Je raakt op een buitenlandse set al gauw in een soort isolement en daar gedij ik niet goed bij: ik werk om onder de mensen te zijn.”
Voor filmliefhebbers leek Thiry, die ten tijde van Langer Licht al halverwege de veertig was, uit het niets te komen. Maar wie beter had opgelet, had hem al als hyperactief typetje aan het werk kunnen zien in de VPRO-jeugdserie Roos en haar mannen (1996-2006). In feite stond hij al vanaf 1987 op de planken, als lid van de theatergroep Alex d’Electrique rond acteur/regisseur/schrijver Ko van den Bosch. De door Van den Bosch zelf als ‘opgefokte fysieke speelstijl’ omschreven werkwijze van het gezelschap was Thiry op het lijf geschreven. Zo’n dertien jaar lang zou hij met Alex d’Electrique door Nederland en Duitsland toeren, waarbij het opbouwen en afbreken van de decors minstens zoveel inspanning vergde als het spel zelf.
Intussen zijn we bijna twintig jaar verder en is duidelijk dat Thiry meer in huis heeft dan die ondoorgrondelijke blik. Iets wat hij in september bewijst in Witte Flits, de openingsfilm van het Nederlands Film Festival: een waargebeurd drama met Thiry en Renée Soutendijk als een ouders die de doodswens van hun 42-jarige zoon moeten leren accepteren.
Bekijk de films van Thiry die we tijdens Film by the Sea vertonen in het programmaoverzicht
TIP! Tijdens de vertoningen op 7, 8 en 14 september is Thiry zelf aanwezig om de films in te leiden.
Fotocredits: Susanne Middelberg
